ALADŽA SE OBNOVI ALI RODOLJUBA KOJEG UBIŠE SA MINARETA NIŠTA NE VRATI!

 Među prvim žrtvama u Foči bio je Rodoljub Trivković kojeg su početkom aprila 1992. ubili muslimanski ekstremisti. Prema svjedočenju neposrednih svjedoka muslimanski snajperista je pucao sa minareta Aladža džamije. U gradu je postojalo više snajperskih gnezda odakle su Alijini bojovnici pucali na srpske civile, žene i djecu i vojnike. 

Napadi muslimanskih paravojnih formacija na Foču bili su unapred, planski veoma dobro organizovani i smišljeni, naređeni sa samog vrha muslimanskog vojnog i državnog rukovodstva. Miroslav Toholj podsjetio je da je ovdje je rat mnogo ranije počeo i da su oružane muslimanske paravojne jedinice formirane još 2. avgusta 1990., dakle dvadeset mjeseci prije početka rata! Oružanu grupu je formirao Halid Čengić, zvani Hadžija, iz Ustikoline a baš te 1990. bio je organizovan i veliki skup muslimana koji je okupio nekoliko hiljada ljudi a odatle su upućene strašne prijetnje srpskom narodu kako će biti stvorena muslimanska Bosna i Hercegovina, te kako za pripadnike ostalih naroda više nema mjesta!  Po nalogu Alije Izetbegovića, početkom aprila 1992. u Foču je upućena velika grupa dobrovoljaca pod komandom Zaima Beševića i Zaima Imamovića, koji će u Ustokolini formirati Prvu drinsku brigadu. 

Na prostoru opštine Foča ratni sukobi su zvanično započeli 6. aprila a  već 08.04.1992. godine su zapaljene prve srpske kuće i izvršeni napadi na pripadnike srpskih seoskih straža.

Zahvaljujući neposrednim svjedocima prijeratnih i ratnih dešavanja u Foči, među kojima je i Trifko Pljevaljčić, mi danas imamo potpune podatke o tome ko je počeo rat u Foči i kako je i odakle svo zlo krenulo! Tako danas znamo:

• Prve žrtve u Foči i Podrinju su bili upravo Srbi!
• Prve zapaljene kuće bile su srpske a zapalili su ih muslimani!
• Prvi vjerski objekti porušeni, zapaljeni i oštećeni bili su pravoslavni vjerski objekti - crkve, hramovi i parohijski domovi.
• Prije Aladža džamije, muslimanske snage su zapalile, oštetile i porušile deset pravoslavnih svetinja u fočanskom kraju i Gornjem Podrinju, među njima i crkvu u Jabuci (opština Foča), inače najstariju crkvu u Hercegovini koju su najpre opljačkali pa do temelja minirali 
• Na području opštine Foča i Goražde u aprilu 1992. su formirani i logori tzv. Armije BiH gdje su do kraja 1995. zatvarani, mučeni i ubijani zarobljeni srpski civili, dok su žene, djevojke i djevojčice srpske nacionalnosti tamo silovane i  zlostavljane

Opštinska Boračka organizacija Foča obilježila je 8. aprila, Dan fočanskih brigada Vojske Republike Srpske i početak rata na ovom prostoru. Ratni sukob započeo je napadom dobro organizovanih muslimanskih jedinica na mjesta naseljena srpskim stanovništvom. Ideja je bila da se grad okupira i etnički očisti od Srba a sve u skladu sa fašističkim idejama o stvaranju čiste muslimanske države Bosne i Hercegovine gdje ne bi bilo mesta za Srbe ali ni za pripadnike drugih naroda. Isti scenariji bili su primenjeni u svim opštinama širom Bosne i Hercegovine i svuda su prve žrtve bili upravo Srbi.

Prva žrtva u Podrinju je bio Srbin Ranko Baranac /62/ penzioner kojeg je 12. januara 1992. (prije početka rata) u njegovoj kući u selu Bijela mučki ubio muslimanski ekstremista Hasan Šabanija i to dok je nesrećni čovijek slavio krsnu slavu. Početkom marta 1992. jedna mlada Srpkinja biva ubijena na barikadama, a u tom periodu se bilježi incident gdje je grupa ekstremnih muslimana kamenovala grupu Srba.  

Pred izbijanje sukoba bilo je više incidenata i provokacija koji su osim uskraćivanja osnovnih prava Srbima (poput otkaza u firmama) podrazumevali i prijetnje, uznemiravanja, verbalne i fizičke napade. Uprkos pokušajima srpske strane da se očuva mir u gradu, muslimanska strana je radila sve kako bi izazvala sukobe. A kada se ratni fitilj jednom upali teško ga je ugasiti. Tada se zbila i čuvena afera "Fočatrans" kada su Srbi masovno otpušteni sa posla zbog svoje nacionalne pripadnosti. Kada su izašli na mirne proteste muslimanska policija je počela da ih tuče, vrijeđa i maltretira. Jedan od muslimanskih policajaca (koji će se tokom ratnih godina istaći po ekstremizmu) tada je najstrašnije vrijeđao mladu ženu - Srpkinju, trudnicu pred porođajem, koja se zatekla tog dana na ulici. Psovao joj je "srpsku majku", vrijeđao po nacionalnoj i vjerskoj osnovi a onda je udario zbog čega je ova žena pala i završila u bolnici. Tamo je od zadobijenih povreda izgubila bebu što je najavilo kakvo se zlo sprema srpskom stanovništvo. Nerođeno dijete koje nije stiglo ugledati svjetlost dana postalo je prva žrtva etničke mržnje usmerene protiv fočanskih Srba.

Dana 6. i 7. aprila 1992. ekstremisti napadaju Srbe u Foči i tada je ranjeno je petoro srpskih civila. Na neke su bačene bombe, jedna žena je ranjena snajperom, na druge su pucali iz zasjede. Neki kažu da je cilj bio da se srpsko stanovništvo zaplaši i protjera. Narednog dana, otpočeli su organizovani napadi na grad i okolna naselja.  Prvo je zapaljeno 10 srpskih kuća i drugih objekata u Foči, započelo je granatiranje a na meti zločinaca bili su prvenstvno civilni ciljevi. 

Hiljade Srba protjerano je tada iz Foče i okolnih sela. Neki su pomislili da grad može pripasti samo njima i tako su započeli sukobe i izazvali lavinu nasilja i zločina koji će prestati tek sa potpisivanjem Dejtonskog sporazuma 1995. godine. 

Jedna od prvih žrtava rata bio je Rodoljub Trivković, rođeni Fočak. Živio je i radio u svom gradu, da bi na samom početku u njemu bio i mučki ubijen. Likvidiran je na samom početku mjeseca aprila 1992. a njegovo svirepo ubistvo bila je poruka svim Srbima kakva ih sudbina očekuje u narednim danima. Svjedoci, među kojima je i Trivko Pljevaljčić, jedan od učesnika u odbrani grada, ispričao je kako je

muslimanski ekstremista koji je pucao, to učinio sa minareta Aladža džamije. Rodoljub je u trenutku ubistva imao 31 godinu, a za sobom je ostavio neutješnu porodicu i prijatelje. Za ovo monstruozno ubistvo do danas niko nije odgovarao!  

Trivko Pljevaljčić prvi je javno progovorio o početku rata u Foči: - Tri dana prije početka sukoba u Foči, naoružane muslimanske snage postavile su barikade. Policija nije reagovala, jer je bila podijeljena, kao i vlast u Foči", rekao je Trivko. Pljevaljčić je u ratu radio u 'Fočatransu', preduzeću u kojem su Srbi masovno dobijali otkaze, a u 'Fočatransu' je bio i muslimanski štab. "U krugu Fočatransa je bio šleper pun granata, ali u pakovanjima badel konjaka", seća se Pljevaljčić. - U vezi borbi u samom gradu, one su trajale nekih desetak dana. Foču su sa okolnih brda granatirale muslimanske snage 8. aprila 1992. godine. Od izbijanja sukoba svaka naša aktivnost se svodila na odbranu ili reakciju na napade muslimanskih snaga. Prvi poginuli u Foči, po mojim saznanjima zove se Rodoljub Trifković, pogođen je od vatre otvorene sa minareta Aladža džamije. Bio sam 10-ak metara od njega, kada se to desilo. Poznato mi je su muslimanske snage upotrebljavale svoje verske objekte za vojne svrhe. U njima je vršena obuka, vršeno je skladištenje naoružanja i municije. Prve civilne žrtve bile su srpske, prvo su zapaljene srpske kuće i pravoslavna crkva. Zapaljene su kuće dr. Milisava, Sava Obrenovića, Kovača, Pavla Plevića...faktički su prve napade izvele muslimanske snage, ispričao je Pljevaljčić za RTRS. 

Pljevaljčić je istakao kako je po njegovim saznanjima, u relevantnom periodu, prva žena koja je pretrpjela silovanje bila žena srpske nacionalnosti a da je Štab muslimanskih snaga bio u "Foča Transu". 

Vjerski objekat mora biti u funkciji ljudima kojima služi kao hram određen za molitvu gdje se šire mir, ljubav i tolerancija. Vjerski službenici moraju osim duhovnih vođa moraju imati i ulogu pomiritelja da se bore da do sukoba i rata ne dođe. Nažalost, mnogi su u ovom zadnjem ratu pa tako i u Foči na tom ispitu pali. Pretvoriti vjerski objekat u snajpersko gnezdo i tu propovijedati o ratu, čuvati municiju i teško naoružanje je šamar upravo samoj religiji a potom i suživotu među narodima. Brojni predstavnici Islamske zajednice su odigrali neslavnu ulogu u posljednjem ratu, umjesto da mire narod i čine da do rata ne dođe, aktivno su podržavali režim Alije Izetbegovića i punili glave neukom narodu što je samo pojačavalo mržnju prema Srbima i na kraju rezultiralo hiljadama ubijenih. Iz te mržnje niklo je stotine masovnih grobnica, formirani su logori za Srbe, silovane su žene, ubijana su djeca poput male Danke Tanović koja ni dvije godine nije imala kada je ubiše bošnjački vojnici na kućnom pragu u okolini Foče.

Tužno je što do danas niko od predstavnika bošnjačkog naroda i islamske zajednice nije izrazio žaljenje za izgubljenim životima niti je osudio zločine počinjene u ime pogubnih ideja Alijinog režima. Aladža se uspešno obnovila, održani su i govori a svečanom činu otvaranja prisustvovao je veliki broj građana. I umjesto da čujemo poruke pomirenja i izvinjenja, da se bar neko pokaje makar zbog one djece pobijene u Jošanici, Jabuci, Papratnoj Njivi čuli smo samo nova prepucavanja. Niko na tom svečanom otvaranju džamije nije spomenuo ime Rodoljuba Trivkovića koji je sa minareta i ubijen. Tog se dana Rodoljub zatekao u svom gradu, na pogriješnom mjestu u pogriješno vrijeme. Nije očekivao da će na njega pucati njegovi sugrađani, komšije, i to sa džamije, koja bi trebala biti najsvetije mjesto. 

Smrtonosni hitac ugasi tada život nedužnog čovijeka! Bio je tu pucanj u mir, u suživot, u čitav srpski narod. Prolivena krv nedužnog čovijeka koji beše kriv samo zato što se krstio a ne klanjao, zato što je pripadao srpskom narodu, ne može oprati ni Drina ni Čehotina, ni hiljade kiša. Baš kao što ništa ne može skinuti taj teret sa leđa bošnjačkog naroda koji i dalje mudro ćuti i ignoriše nezacijeljene rane naroda Foče.  

Stanovnici Foče smatraju da bi trebalo postaviti spomen ploču u blizinu mjesta događaja koja bi svedočila o izvršenom zločinu i ubistvu nevinih ljudi: "Sramota je da su Sarajevo i muslimani svu pažnju posvetili Aladža džamiji i eksploziji a da nikad nisu spomenuli hiljade pobijenih Srba i te djece, zar može ijedna građevina više vrijedeti od života nekog djeteta, bebe od godinu dana što su zaklali ili curice od sedam godine koju su ubili, sve se podigne, obnovi a ko će vratiti život ovih nevinih ljudi što ih ubiše muslimani po Foči? Podići spomen obilježje, iz naših svetinja se širio mir i ljubav, tu se molilo, krstilo, vjenčavalo, slavilo, ispraćalo, naše je svještenstvo širilo mir, mi smo sve godine rata u crkvi proveli molili se da stane rat i palili svijeće za zdravlje sviju. A muslimanske hodže i imami su upalili iskru rata, prvi uzeli puške po Sarajevu, naoružavali narod. I u Bijeljini je počelo tako, u dvorištu džamije, pričaju boračka udruženja tamo, su se okupljale Zelene Beretke i dogovarale napad. Tako poče i u Foči.. eto pucali su, kažu naši borci, sa Aladže na narod, na žene i djecu, i sad opet to veličaju, neka se obnovilo ali neka se postavi i spomen obilježje tu da se zna ko je odatle ubijen, ranjen. Ja ne znam ni da li je to uopšte srušeno, kažu bila eksplozija, ko zna koliko je tu bilo muslimanskog naoružanja skriveno po odajama, možda je i to eksplodiralo a oni okrivljuju Srbe koji su tuđe uvijek poštovali i čuvali iako su od istih stradali" - ispričala je uznemirena sedamdesetogodišnja meštanka Foče.

O povezanosti Aladža džamije i početku rata posvedočio je  i Мilenko Plemić, komandant 5. bataljona Fočanske brigade,  koji je naveo da su se prvi momenti koji su najavili ratno zlo i genocid nad Srbima koji će uslediti, zbili upravo u dvorištu ovog verskog objekta: "Prije samog 8. aprila 1992. godine, sukobi su visili, što se kaže, u vazduhu. Bilo je par nekih incidenata a meni je ostao upečatljiv incident, recimo, kad sam vidio lokvu krvi u Aladži u blizinu škole. Tu su neki  Muslimani pretukli pokojnoga Ranka Sekulovića, zvanog Maradona...mene je fascinirala povelika lokva krvi, ja sam živio i na selu i znam...kao da je neko zaklao tele, nije mi jasno kako je to...", rekao je Plemić govoreći o Ranku, koji će samo nekoliko meseci kasnije biti ubijen od strane muslimanskih ekstremista zajedno sa suprugom Radenkom, dvogodišnjom ćerkom Dankom i šestogodišnjim sinom Rankom.

Tog aprila i maja 1992. muslimanske snage su izvršile veliki broj zločina ubijajući civile. Inače, Sekulović je kasnije kroz par mjeseci ubijen sa suprugom i dvoje djece od 2 i 6 godina u zasjedi muslimanskih ekstremista. Oni nisu birali ni mjesto, ni vrijeme ni cilj, koristili su i svoje svetinje za nečasne radnje. 

Žene i starci su masakrirani i spaljivani po kućama, ljudi su ubijani snajperima ili u dobro organizovanim zasjedama a među prvim žrtvama bili su i šestogodišnja djevojčica Ivana Vuković i desetogodišnji dječak Pero Todorović koje su muslimanske snage ubile tokom igre. Ubijena je i zapaljena porodica Fuštar - otac, majka i sin a Fočaci pamte i užasno tešku smrt civila Luke Vukovića (30) koji je u istom periodu zarobljen pa zvijerski mučen, sakaćen, i likvidiran - zapaljen. Staricu od sedamdeset godina Janju Radović spalili su u porodičnoj kući njeni susedi muslimani tog aprila 1992. godine. I stariji bračni par Golubović je tada bio masakriran.

Trivko Pljevaljčić naveo je kako je prvi vjerski objekat koji je uništen u Foči bila pravoslavna crkva u selu Jabuka, najstarija crkva u Hercegovini. 



Izvor: Miroslav Toholj - "Crna Knjiga"
     
           http://radiofoca.com/obiljezeno-cetvrt-vijeka-od-formiranja-focanskih-brigada-vrs/

                 https://www.legal-tools.org/doc/66bac9/pdf/