ZLOGLASNO SELO JUSIĆI: SIMBOL POGAŽENE KOMŠIJSKE REČI, UBIJALI SU SRBE I 1941. I 1992. GODINE

Građane Zvornika i Republike Srpske uznemirila je vest o tome da je dvadesetak Bošnjaka u zvorničkom naselju Јusići blokiralo prolazak automobila lada niva u kojem su se nalazila petorica Srba a potom vozilo potpuno demolirali. U saopštenju se dodaje da je policija po prijavi izašla na lice mesta i zatekla dvadesetak Bošnjaka koji su organizovano blokirali prolazak automobila. O svemu su obavešteni dežurni tužioci Tužilaštva BiH i Okružnog javnog tužilaštva u Bijeljini.

Preplašene građane srpske nacionalnosti u Zvorniku i okolnim selima ova vest je dodatno uznemirila a mnoge i podsetila na mart i april 1992. kada su Bošnjaci isto tako presretali civilna vozila i kamenovali, napadali i zlostavljali srpsko stanovništvo. Mnogi ovakve incidente vide kao posledicu neprocesuiranja Bošnjaka, ratnih zločinaca iz Jusića koji su tokom poslednjeg rata počinili neke od najgnusnijih dela. Upravo zato, smatraju meštani, oni danas imaju potpunu slobodu da prave nerede i uznemiravaju ljude i to isključivo zbog njihove nacionalne pripadnosti. Meštani Jusića aktivno su učestvovali u agresiji i teroru nad srpskim stanovništvom zvorničke regije. Tokom odbrambeno-otadžbinskog rata (1992-1995) muslimanski ekstremisti su ubili 1080 Srba zvorničkog kraja, starosti od godinu dana do 92 godine. Ubijane su žene i devojke, masakrirana su deca a registrovan je veliki broj silovanja od strane pripadnika muslimanske Armije BiH.

MRAČNA PROŠLOST SELA JUSIĆI 

Selo Jusići se nalazi u dolini reke Drine i teritorijalno pripada opštini Zvornik. Danas ga nazivaju i "simbolom pogažene komšijske reči" a sve to zbog neslavne uloge meštana Bošnjaka tokom poslednjeg rata koji su pogazili prethodno data obećanja i počinili zločine nad srpskim stanovništvom. 

Ovo mesto je  javnosti ostalo poznato i po surovosti koju su neki meštani Jusića iskazali 1941. i 1942. tokom Drugog svetskog rata kada su se priključili fašističkim jedinicima i počinili teške zulume nad komšijama Srbima. Jusiće je svojevremeno "proslavila" i Šefka Hodžić koja je 6. oktobra 1969. godine ubila pištoljem Aliju Husenović, a zatim iz njene utrobe operativnim zahvatom izvadila živo žensko dete. Ovaj zločin zgrozio je čitavu javnost a region je tada imao prilike da se upozna sa mestom Jusići gde je okrutni zločin i počinjen. Misterija Šefke Hodžić danima je bila naslovnica svih jugoslavenskih medija, a strani listovi, među kojima je najveći interes pokazao zapadnonjemački "Der Spiegel", pisali su o Šefki u nastavcima. Sudbinu nesrećne Alije doživele su nažalost 1992. i brojne Srpkinje, trudnice u okolini Zvornika, koje su silovane, mučene, rasporene od strane pripadnika "Zelenih Beretki". Danas na pomen ovog mesta, građani Zvornika okreću glavu i odmahuju rukom jer nemaju pozitivno mišljenje. Surovi rat vođen u periodu od 1992. do 1995. godine načisto je poremetio međususedske odnose te su Jusići danas isključivo sinonim za ratnu izdaju i pogažena obećanja budući da su meštani ovog sela učestvovali u teškim zločinima nad svojim komšijama Srbima.

SUŽIVOT U JUGOSLAVIJI

U ovom i okolnim mestima nakon Drugog svetskog rata brzo su uspostavljeni dobri odnosi između Srba i Bošnjaka. Teški uslovi života i borba za egzistencijom uspeli su da pomire dva naroda i stvore toleranciju među njima. Bošnjaci iz Jusića živeli su u miru sa svim komšijama Srbima iz susednih sela. Slavili se Božići i Bajrami, ispraćalo se u vojsku, delilo se dobro i zlo. Stasavale su nove i mlađe generacije: venčavali  se i Srbi sa Bošnjakinjama, i Bošnjaci sa Srpkinjama!  

A kada 1991. godine izbiše prve iskre rata, Bošnjaci, meštani Jusića, odmah su dali obećanje komšijama Srbima o nenapadanju. "Mi ćemo komšije uvijek biti uz vas, čuvaćemo vas ako se šta dogodi. Branićemo vas jer je komšija komšiji najpreči" - govorili su tako Bošnjaci iz ovog sela uveravajući komšije Srbe da ostanu na svom ognjištu i da ne napuštaju svoje kuće pa čak ni ako se zarati.

A kada u januaru 1992. opali prvi metak, te kada u podrinjskom selu Bijela "pade" prva žrtva penzioner Ranko Baranac kojeg usmrti izvesni Šabanija za slavskom trpezom, uvuče se strah među sve Srbe u Podrinju. A Srbi u Šetićima, Pantićima, Malešiću, Baljkovici naivno verovaše u datu  komšijsku reč. 

"Neće nama niko ništa, to je daleko...nas će čuvati komšije iz Jusića", tešile su se Srpkinje zvorničkih sela ne sluteći kakvu im zamku komšije spremaju. 

Nedugo potom i u Zvorniku je odjeknuo rat. Muslimanske paravojne formacije podstaknute bezumnom idejom o stvaranju "muslimanske države" udarile su na Zvornik. I ovde je prva žrtva bila srpska, a reč je o Luki Radoviću, vozaču saniteta kojeg 5. aprila 1992. ubiše džihad ratnici, kako su zvornički Bošnjaci tada sebe nazivali. Narednog dana, isti zločinci oduzeše i život Srbinu Miki Stanojeviću. Nije pomoglo ni to je bio oženjen Bošnjakinjom. Kreće ratno ludilo, započinju progoni, incidenti, zlostavljanja, ubistva....

A u zvorničkim selima oko Jusića, Srbi na blagom oprezu ali bez namere da bilo gde idu. Obavljaju najnormalnije sve poljoprivredne poslove, žene vredno rade, muškarci isto tako jer uzdaju se prethodno datu komšijsku reč. A te iste komšije iz Jusića, među prvima se uključiše u napade na Zvornik, uzeše oružje u ruke i krenuše u pohode na srpska sela. Svoje sećanje na ratni period i neslavnu ulogu komšija Bošnjaka, podelio je 2010. i Srbin koji je 1992. prognan sa svog ognjišta da bi se 1994. ponovo vratio u opljačkanu kuću koju je potom obnovio. 

- Mi smo čuli da su oni dobili naoružanje i pokupovali puške još 1990. godine, da je svaka bošnjačka kuća imala oružje. Za neke su govorili da su bili 1991-e na ratištu u Hrvatskoj, da ubijaju Srbe, ali nismo znali ni vjerovali da je to istina...kasnije kad se zaratilo sve se to saznalo kao tačno, i mnogo je oružja nađeno kod njih. I sve to ljudi sa kojima smo odrasli, živjeli, radili. Ja sam njihovu djecu čuvala kao moju, ne daj bože da mojoj djeci dam slatkiša a njihovu da preskočim. Obavezno i mlijeka i sve što je trebalo. U mojoj su kući sjedili, jeli i pili kao rod najrođeniji smo ih dočekivali. Ruku na srce i i oni su mene uvijek lijepo ugostili i svaki  put primili u svoje kuće. Mnogo su nas povredili i izdali. Udarili su hinjski, podlo, kukavički, pogazili komšijsku riječ, zgazili obećanja koja su nam dali, bacili u vodu decenije lijepog života.

 Šta je njima bilo u glavama da započnu rat, da udare na prvog komšiju vjerujte da se često pitam. Alija je njima pomutio um, uvjerio ih da će dobiti muslimansku državu, da će sve srpsko postati njihovo, pa su zato odlučili da nas protjeraju, da uzmu naše, da nas zatru..ne znam, pitam sebe godinama i nemam odgovor. - zapitao se ovaj Srbin 2010. godine dodajući da i dalje ima prijatelje bošnjačke nacionalnosti sa kojima se čuje i posećuje.

Srpkinja iz Zvornika je 2010. navela da su se meštani Jusića posebno istakli po okrutnosti. - Klali su i ubijali mnogi iz njihovih sela, iz Sapne dolazili, iz Kalesije,  ali najviše iz komšijskih muslimanskih sela. Iz Jusića ih je bilo najviše, napadali na komšije, na nas Srbe...po Zvorniku nema šta nisu muslimani radili tokomrata ... i silovali, ubijali, i staro i mlado, i žensko i muško...šta god im je došlo pod ruku. Mene je i danas strah da pustim djecu da prolaze pored Jusića, plašimo se, nije to bilo pre sto godina, nego pre 30, niko nije siguran ni bezbjedan.

Među okrutnim zločinima ostao je upamćen masakr u selu Vitnica koji su u proleće 1992. izvršili pripadnici muslimanske Armije BiH, mahom komšije iz Jusića. Oni su na spavanju masakrirali nedužne meštane. Na vrlo svirep način su ubijeni starci i civili Kosta Kostić, Cvjetko Kostić, Vaso Tanacković, Jovanka Tanacković, Smilja Tanacković i mnogi drugi. 

Teški masakri počinjeni su i u srpskim selima Malešić i Šetići a prema izjavama preživelih, u zločinima su prednjačile upravo komšije iz Jusića. Muslimanski ekstremisti, inače pripadnici paravojnih jedinica "Zelene Beretke" i "Džamijski Golubovi" izvršili su napad na ova sela u ranim jutarnim časovima prilikom čega je zverski ubijeno 18 civila, starije dobi.  Među ubijenima je bilo deset žena. Sve žrtve su bili nenaoružani civili, mnogi su bili teško pokretni ili bolesni. Ova sela su se nalazila kilometrima iza borbenih linija i ovde nije bilo nikakavih ratnih dejstava. Napad je izvršen sa jedinim ciljem da se poubija što veći broj civila i da se zatre sve što je srpsko. Osim civilnih žrtava, veliki broj branilaca sela je tog dana zarobljeno i masakrirano na stravične načine što je, razume se, protivno svim pravilima Ženevske konvencije.

Pripadnici Državne agencije za istrage i zaštitu (SIPA) Bosne i Hercegovine (BiH) uhapsili su u sredu 16. decembra sedam osoba koje se sumnjiče za ratne zločine počinjene između 1992. i 1994. godine, prilikom napada na sela na području opštine Zvornik, na istoku BiH, i zločin nad ratnim zarobljenicima, saopštilo je Tužilaštvo BiH. Tokom akcije hapšenje koja je izvedena po nalogu tužilaštva, uhapšeni su Šemsudin Muminović (1962.), Džema Galjić (1963.), Ćamil Ahmetović (1965.), Rasim Omerović (1968.), Asim Alić (1959.), Fadil Mujić (1948.) i Ismet Memić (1970.) koji se terete za napad na zvornička sela od 8. oktobra 1992. godine do 6. jula 1994. godine, kao i zločin civilima i ratnim zarobljenicima, kada je ubijeno 20 žrtava srpske nacionalnosti. - Osumnjičeni su pod istragom Posebnog odjela za ratne zločine i osumnjičeni su da su, kao pripadnici TO (Teritorijalne odbrane) i Armije BiH, učestvovali u širokom i sistematičnom napadu na civilno stanovništvo srpske nacionalnosti na području Zvornika i okoline, sudjelovali u ubistvima, namjernom nanošenju snažnog fizičkog ili duševnog bola (mučenju), te povredama fizičkog integriteta ili zdravlja civilnom stanovništvu,“ saopštilo je Tužilaštvo.

Žrtve su ubijene iz neposredne bilizine i sve su pre ubistva bile strahovito mučene i zlostavljane. Nedužni srpski civili su masakrirani u svojim kućama a o kakvoj okrutnosti se radi, svedoči nam i činjenica da je sam proces identifikacije trajao satima. Starci i starice su ubijeni noževima, sekirama, maljevima, mnoge starice pronađene su sa izbijenim zubima, iskopanim očima, prerezanim vratom...u mnoge je nakon masakriranja pucano iz vatrenog oružja. Nijedna žrtva nije imala "laku smrt", radilo se o klasičnom zverskom i sadističkom iživljavanju. 

U ovom muslimanskom pogromu ubijeno je više žena, starih i nemoćnih lica srpske nacionalnosti koji su se u vreme napada zatekli u selu da bi održavali imanja i hranili stoku. Većinanjih se sklonila i boravila u kući Mihajla Pantića. Deca iostali, pogotovo mlađi, meštani zaseoka Pantići još u toku letasu proterani iz svojih domova te su zaštitu našli u drugim krajevima, a dobrim delom i u SRJ. Srpska pokretna imovina, pokućstvo, obuća i odeća, hrana i stoka, opljačkani su i odneti u muslimanski deo sela. Selo je razoreno i popaljeno. U akciji je učestvovalo preko stotinu muslimanskih boraca i višestruko veći broj njihovih rođaka i prijatelja, civila koji su razneli i razorili imovinu Pantića. U Šetićima su granatirani pravoslavna crkva Svetog Ilije i Parohijski dom. U napadu na Malešić naročito su se istakli muslimanski vojnici i civili iz susednog sela Jusići.

Najstarija žrtva bio je Mihajlo Pantić koji je u trenutku ubistva imao 92 godine. Prema podacima za Instituta za istraživanje srpskih stradanja u XX vijeku tog dana su ubijeni Pantić Mihajlo, 1902. godine - ubijen sa tri metka, od kojih je jedan ispaljen iz neposredne blizine u glavu raznevši mu je; nakon toga telo je masakrirano, Lukić Bosiljka, 1930. (zlostavljana pa ubijena iz vatrenog oružja, telo masakrirano), Prelovac Cvija, 1913 (rodom iz Majevice, strahovito mučena i zlostavljena pa masakrirana. Na njenom telu su nađeni tragovi paljenja vatrom.

Ubijena je i Pantić Ljubica, 1946. ( zlostavljana pa ubijena iz vatrenog oružja) kao i Pantić Savka, 1924 (okrutno mučena pa masakrirana i ubijena iz vatrenog oružja, a imala je i rane, nanete verovatno bajonetom, u predelu vrata i desne butine. Pantić Desanka - rođ. 1930 je okrutno mučena i zlostavljana pa ubijena iz vatrenog oružja. Ubijene su još i Pantić Cvija,  1907. (okrutno mučena pa ubijena iz vatrenog oružja), Sandić Cvija, 1910 - (pokošena rafalima u porodičnoj kući), Milošević Zdravko - 1926, Vidović Savo- 1937, Perić Mihajlo - 1903 - ubijen hladnim oružjem, najverovatnije sekirom u svojoj kući, Perić Cvija 1907 , Perić Ljubica 1942  i Malešić Zdravko - 1922  koji je okrutno mučen pa ubijen hladnim oružjem

Na području Zvornika ubijeno je 1080 građana srpske nacionalnosti. Na području srebreničke regije je silovan i zlostavljan veliki broj žena i devojčica, što po muslimanskim logorima, što u svojim kućama tokom napada muslimanskih snaga. Prva i jedina presuda za zločine nad Srbima u Zvorniku, doneta je ona kojom je Elfeta Veseli osuđena na 13 godina zbog ubistva dvanaestogodišnjeg dečaka Slobodana Stojanovića u selu Bajrići.

Poslednji incident uznemirio je javnost a svi meštani i Srbi i Bošnjaci složni su da ovakve provokacije nikome nisu potrebne.

- Zar im nije dosta što su nas 1992. pobili, šta više hoće. Ubijali nas i 1941. i nisu odgovarali, ubijali i 1992. i opet nisu odgovarali, protjerali, kuće zapalili, satrli i zatrli nam sve i opet im nije dosta. Sad nasrću na ljude, šta hoće od nas? To nisu slučajne provokacije nego planski sve rade po diktatu iz Sarajeva, opet bi zlo neko da nam izazovu. Pustite normalan narod da živi i da se miri a vi ekstremi idite na njivu pa se tucite dokle hoćete - konstatovao je Srbin iz Zvornika u komentaru ostavljenom na društvenim mrežama.